سازمان بین المللی دریانوردی

( International Maritime Organization (IMO 

  تاریخچه :

  هنگامی که برای اولین بار پیشنهاد تاسیس سازمانی تخصصی در سازمان ملل متحد که به امور دریایی بپردازد مطرح گردید. هدف اصلی تشکیل ابزاری بین المللی به منظور افزایش ایمنی در دریا بود.

از آنجائیکه کشتیرانی، صنعتی است با ماهیت بین المللی، مدتها بود که همگان دریافته بودند اقدام به منظور افزایش ایمنی عملیات دریایی در صورتی که در سطح بین المللی انجام گیرد مؤثر خواهد بود تا اینکه توسط کشورهای مختلف تک تک و به صورت یکجانبه و بدون هماهنگی با سایر کشورها صورت پذیرد. اگرچه متن تعدادی موافقتنامه بین المللی تصویب گردیده بود ولی کشورهای بسیاری بر این عقیده بودند که نیاز به وجود ارگانی دائمی است که بتواند سایر اقدامات را هماهنگ و بر آنها اضافه نماید.

با توجه به این سابقه بر اساس کنفرانس بین المللی متشکله در ششم مارس 1948 در ژنو کنوانسیون سازمان دریانوردی مشورتی بین الدول به تصویب رسید و در سال 1958 لازم الاجرا گردید. بعدها توسط 7 اصلاحیه در سالهای 1964، 1965، 1975، 1977، 1979 و 1993 تغییراتی در آن انجام گرفت. مهمترین این تغییرات افزایش یک رکن اصلی در رابطه با کمک های فنی بخصوص به کشورهای در حال توسعه و تغییر نام آن به سازمان بین المللی دریانوردی (آیمو) و در اصلاحیه 1993 افزایش اعضای شورای آیمو از 32 به 40 کشور و ایجاد کمیته تسهیل می باشد. در حقیقت این سازمان بین المللی جزو یکی از آژانسهای تخصصی سازمان ملل متحد می باشد که بدواً ایجاد کنوانسیون را در سازمان ملل مورد تصویب قرار داده و سپس به کنفرانس بین المللی ژنو سال 1948 واگذار شده است. این اولین ارگان بین المللی بود که صرفاً اختصاص به مسائل دریایی داشت.

در دوره 10 ساله بین تصویب متن و لازم الاجرا شدن کنوانسیون در سال 1958 مشکلات دیگری در ارتباط با ایمنی توجه عموم را در سطح بین المللی به خود جلب نموده بود. یکی از مهمترین آنها تهدید آلودگی دریایی ناشی از کشتیها بویژه آلودگی ناشی از نفت بود که توسط کشتیهای تانکر حمل می شد. متن کنوانسیون بین المللی در این خصوص در سال 1954 مورد تصویب قرار گرفت و این چهار سال پیش از شکل گیری IMO بود. در ژانویه سال 1959 آیمو مسئولیت اداره امور و ارتقاء آن را تقبل نمود. از همان ابتدا، بهبود ایمنی دریانوردی و جلوگیری از آلودگی دریایی جزو مهمترین اهداف آیمو بوده است.

سازمان با بیش از 30 سازمان بین الدولی ارتباط رسمی دارد. همچنین به حدود 50 سازمان بین المللی غیر دولتی وضعیت مشورتی اعطا شده است و به آنها اجازه داده شده است که بعنوان ناظر در کار کمیته های مختلف شرکت نمایند. این سازمانها بعنوان نمایندگان طیف وسیعی از شرکتهای دریایی، حقوقی و محیط زیستی هستند و از طریق ارائه اطلاعات، اسناد و نظرات تخصصی در کار ارگانها و کمیته های مختلف سهم بسزایی بر عهده دارند. با این وجود، هیچیک از این سازمانها حق رای ندارند.

این سازمان در لندن واقع است و تنها سازمان تخصصی سازمان ملل متحد است که مقر آن انگلستان می باشد. نهاد اداره کننده آن، مجمع است که هر دو سال یکبار تشکیل جلسه می دهد. مجمع از 167 کشور عضو و دو عضو وابسته تشکیل یافته است. در فواصل بین جلسات مجمع، در حال حاضر شورایی متشکل از 40 دولت عضو که توسط مجمع انتخاب شده اند بعنوان نهاد اداره کننده آیمو انجام وظیفه می نماید.

درباره اجلاسهای آیمو

 مجمع ، شورا و کمیته های اصلی (Committee ) :

    مجمع (ASSEMBLY )

    شورا  ( COUNCIL )

    کمیته ایمنی دریانوردی (MSC )

    کمیته حقوقی (LEG )

    کمیته حفاظت از محیط زیست دریایی (MEPC )

    کمیته همکاری های فنی  ( TC )

    کمیته تسهیل  (FAL ) 

کمیته های فرعی (Sub Committees)

از ابتدای سال 2014 کمیته های MSC و MEPC  بخش عمده‌ای از کارهای خود را توسط  7 کمیته فرعی با شرکت کشورهای عضو انجام می دهند. این 7 کمیته عبارتند از :

1-کمیته فرعی طراحی و ساختار کشتی (SDC)

2-کمیته فرعی پیشگیری از آلودگی و مقابله با آن  (PPR)

3-کمیته فرعی عامل انسانی، آموزش و نگهبانی (HTW)

4-کمیته فرعی تجهیزات و سیستمهای کشتی (SSE)

5-کمیته فرعی دریانوردی، ارتباطات و تجسس و نجات (NCSR)

6-کمیته فرعی اجرای اسناد (III) IMO

7-کمیته فرعی حمل کالاها و کانتینرها (CCC)

 ​​​​​​​​​​

اهداف

      ایجاد سیستمی برای همکاری بین دولتها در زمینه وضع مقررات و طرز عمل دولتها درخصوص انواع مسائل فنی موثر در کشتیرانی تجاری بین المللی. تشویق و  ترغیب دولتهادر زمینه تصویب بهترین استانداردهای عملی در مورد ایمنی دریانوردی و جلوگیری و کنترل آلودگی دریایی بوسیله کشتیها.