در عصر انقلاب صنعتی و به موازات توسعه و پیشرفت صنایع تولیدی، اهمیت و ضرورت بخش حمل و نقل به عنوان زیر ساخت توسعه صنایع بیش از پیش آشکار گردیده و با توجه به موقعیت جغرافیایی (مکان) ظهور انقلاب صنعتی، بخش حمل و نقل دریایی به عنوان زیر ساخت توسعه سایر صنایع مورد توجه بیشتر قرارگرفته است که در نهایت با اختراع ماشین بخار رنسانس دیگری بر انقلاب صنعتی ظاهرشده است.
بنابراین در همان ابتدای فعالیت صنعت بیمه در اروپا که در مدت کوتاهی پس از آن منجر به ظهور اتحادیه و موسسه ای به نام انستیتو بیمه گران لندن شده است سبب شده است تا با تأسیس انستیتو بیمه گران لندن، تدوین بیمه نامه های دریایی که در آغاز مربوط به محموله های (کالاها) دریایی بوده است شروع و در تکمیل این فرآیند به دلیل خطرات و خسارت هایی که به خود وسایل مورد حمل (کشتی ها) در میسر حمل و نقل کالا ها واقع می شد انستیتو بیمه گران لندن را در دهه های پایانی قرن نوزدهم برآن داشت تا کشتی ها (بدنه و ماشین آلات) را تحت پوشش بیمه ایی قرار داده، اگر چه خطرات مورد تعهد دراین دوره محدود به چند خطر اصلی و یا ناشی از غرق کامل مورد بیمه بوده است اما همین مقدار که توانسته است مالکین شناورها را در هنگام بروز حوادث دریایی از خطر ورشکستگی نجات دهد و موجب امنیت و آرامش دریانوردان گردد گام مهمی برای صنایع دریایی به حساب می آمد.
کم کم به موازات رشد و توسعه صنعت حمل و نقل دریایی، به خطرات مورد تعهد شناورها که در آغاز منحصر به پوشش بیمه بدنه کشتی ها بوده، ماشین آلات اصلی و فرعی توسعه یافته و به تعهدات و خطرات دریایی مندرج در کلوزهای بیمه شناورها مجموعه شرایط (کلوز) جزئی تری اضافه شده است.
تاجائیکه خسارت های ناشی از خطای خدمه کشتی، تعمیرکنندگان آن، مسئولیت های ناشی از تصادم به شناورهای مقابل، پوشش خطرات ناشی از جنگ، برخورد با تأسیسات بندری و اسکله و مسئولیت سازندگان شناورها که خطرات مربوطه در دسته بندی های مختلف و تحت عناوین کلوزهای شماره 280، 284، 289، 300، 346 و 000 نامگذاری شده نیز اضافه شده است که البته تا کنون نیز با اصلاحات اندک بر برخی مفاد و شرایط حاکم بر کلوزهای بیمه شناورها کماکان به قوت خود باقی است. (آخرین اصلاحات مربوط به سال 2003 می باشد.)
لذا همانگونه که ملاحظه می گردد کلوزهای تدوین شده انستیتو بیمه گران لندن که به سرعت به عنوان کلوزهای استاندارد در جهان معرفی شده است مورد استقبال کاربران شناورها، مالکان و اجاره کنندگان کشتی و ذینعفان آن قرار گرفته و صنعت بیمه نیز در دنیا با توجه به خطرات مورد درخواست مالکان کشتی ها اقدام به ارائه پوششهای مورد نیاز (صرفاً بدنه و ماشین آلات کشتی ها) مالکان نموده و تا کنون نیز ادامه داشته است.
این رشته مشتمل بر 3 زیررشته میباشد که عبارتند از:
بیمه مسئولیت سازندگان شناورها
این نوع، بیمه مسئولیت سازندگان کشتیها را تحت پوشش قرار میدهد و کاربرد آن برای حوضچههای تعمیراتی و یا کارخانجات ساخت شناورها میباشد. کلیه سازندگان کشتی ها به این بیمه نامه نیاز دارند. خطرات مندرج در این پوشش شامل مسئولیت های احتمالی سازندگان شناورها جهت ساخت و به آب اندازی کشتی ها را طبق شرایط و مفاد مقرر در کلوز بیمه نامه تحت پوشش قرار می دهد. مدت اعتبار برای بیمههای دریایی حداکثر به مدت یک سال میباشدکه از زمان پرداخت اولین قسط و یا پرداخت کل حق بیمه توسط بیمهگر آغاز میگردد.
شرایط عمومی یا متن بیمه نامه در واقع مفاد قرارداد فیمابین بیمه گر و بیمه گزار بوده که به امضای بیمه گر رسیده و تحویل بیمه گزار می گردد. کلیه جزئیات بیمه نامه به مانند پوششها، استثنائات، وظایف و تعهدات بیمه گر و بیمه گزار، مهلت اعلام خسارت، مرجع حل اختلاف و سایر موارد در آن درج گردیده است. شرایط عمومی بسته به نوع بیمه نامه صادره می تواند یک یا چندین صفحه باشد و همچنین شرایط عمومی در هرنوع بیمه نامه ثابت می باشد.
این بیمه نامه تابع شرایط عمومی قوانین و مقررات بیمه ای مصوب بیمه مرکزی، قانون بیمه مصوب سال1316 و سایر قوانین و مقررات عمومی بیمه است.
علاوه بر این بیمه نامه یاد شده تابع شرایط خصوصی حاکم بر بیمه نامه صادره، تحت مجموعه شرایط کلوز 351 انستیتو بیمه گران لندن (مورخ 1/6/88) بوده و به عنوان کلوز استاندارد و بین المللی در تمام نقاط دنیا مورد استفاده قرار می گیرد.
بیمه بدنه و ماشین آلات کشتی (بیمه H&M)
کشتی ها وسایلی هستند که با استفاده از وسایل ناوبری و دریانوردی قابلیت تردد در آب راه ها را داشته باشند. کاربرد های اصلی کشتی ها، حمل بار (به صورت فله یا کانتینربر)، جابجایی مسافر، صیادی و نفت کش ها می باشند. در بیمه شناورها از شرایط منتشر شده در چند کلوز استاندارد بین المللی که توسط انستیتو بیمهگران لندن ارائه می گردند و در تمامی مؤسسات بیمه ای معتبر دنیا مورد استفاده قرار می گیرند و پوشش دهنده خسارات بدنه و ماشین آلات (کلی و یا کلی - جزیی)، مسئولیت ناشی از تصادم، هزینه های زیان همگانی، هزینه های جلوگیری از توسعه خسارت و نجات استفاده می گردد. معمولاً بیمه گر در زمان بیمه نمودن کشتی، نرخ خود را بر اساس سال ساخت، نوع کشتی، درجه و نوع طبقه بندی آن، ظرفیت و تناژ کشتی و قوه محرکه، پرچمی که کشتی تحت آن به ثبت رسیده است و سایر عوامل مورد نظر بیمه گر، محاسبه می نماید.
کلیه شرکت های حمل و نقل دریایی، صاحبان و تولید کنندگان کشتیها و لنجها و وسایل موتوری دریایی که دارای گواهینامه ثبت و گواهینامه موسسه رده بندی باشند به این بیمه نامه نیاز دارند.
کلوز شماره 280 (زمانی) تمام خطر یا All Risks
اهم خطرات تحت پوشش این کلوز عبارتند از:
1- خطرات ناشی از حوادث دریایی و طوفان
2- آتش سوزی
3- تفدیه یا Jettisonبه دریا انداختن محمولات جهت نجات کشتی و مابقی کالاها:
4- خسارت وارده به کشتی در اثر برخورد با اسکله و تأسیسات بندری و سکوها
5- خسارت وارد به کشتی بر اثر تخلیه، بارگیری و یا سوخت گیری
6- خسارت ناشی از ترکیدن دیگ یا شفت
7- خسارت ناشی از خطای کاپیتان، خدمه یا راهنما
8- 4/3 خسارت مسئولیت ناشی از تصادم
9- زیان همگانی (General Average)
10- هزینه های نجات (Salvage Cost and Expenses)
کلوز شماره 284 (زمانی) خسارت کلی + سه چهارم مسئولیت ناشی از تصادم و زیان همگانی + هزینه نجات یا 4/3 + Total Loss
این کلوز خسارت کلی (Total Loss) شناور را تحت پوشش قرار می دهد. اهم خسارت تحت پوشش این کلوز عیناً مشابه کلوز 280 بوده با این تفاوت که خسارت وارده به کشتی باید مشمول عنوان خسارت کلی باشد. لازم به ذکر است که خسارت کلی اعم از واقعی، فرضی و توافقی مورد پوشش می باشد.
کلوز شماره 289 (زمانی) خسارت کلی یا Total Loss + هزینه نجات
این کلوز نیز خسارت کلی (واقعی، فرضی و توافقی) از تلف شدن و یا از بین رفتن کامل کشتی را تحت پوشش قرار می دهد و خسارت جزئی دارای پوشش نمی باشد.
کلوز شماره 346 (زمانی) تمام خطر یا All Risks
این کلوز از کاملترین کلوزهای موجود بوده که اهم خطرات تحت پوشش مانند کلوز 280 و خسارات مربوط به مسئولیت تصادم را به صورت کامل (100% ارزش مورد بیمه) تحت پوشش قرار می دهد و ویژه شناورهای صیادی است.
کلوز شماره 300 خطرجنگ (War Risk)
این کلوز خطرات و ریسک های ناشی از جنگ را پوشش می دهد که به عنوان پوشش اضافی قابل ارائه خواهد بود.
شرایط عمومی یا متن بیمه نامه در واقع مفاد قرارداد فیمابین بیمه گر و بیمه گزار بوده که به امضای بیمه گر رسیده و تحویل بیمه گزار می گردد.کلیه جزئیات بیمه نامه به مانند پوششها، استثنائات، وظایف و تعهدات بیمه گر و بیمه گزار، مهلت اعلام خسارت، مرجع حل اختلاف و سایر موارد در آن درج گردیده است. شرایط عمومی بسته به نوع بیمه نامه صادره می تواند یک یا چندین صفحه باشد و همچنین شرایط عمومی در هرنوع بیمه نامه ثابت می باشد.
این بیمه نامه تابع شرایط عمومی قوانین و مقررات بیمه ای مصوب بیمه مرکزی، قانون بیمه مصوب سال1316 و سایر قوانین و مقررات عمومی بیمه است.
علاوه بر این بیمه نامه یاد شده تابع شرایط خصوصی حاکم بر بیمه نامه صادره، تحت مجموعه شرایط کلوز های انستیتو بیمه گران لندن (کلوزهای 280، 284، 289، 346 و ...) بوده و به عنوان کلوز استاندارد و بین المللی در تمام نقاط دنیا مورد استفاده قرار می گیرد.
بیمه مسئولیت در برابر اشخاص ثالث (کشتی و شناور)
علاوه بر خطراتی که بدنه و ماشین آلات را تهدید میکند صاحبان شناورها به واسطه نوع فعالیت خویش مسئول حفظ سلامت کارکنان و وسایل آنها و محمولات مورد حمل نیز میباشند. به منظور جلوگیری از ضرر مالکان و برای ایجاد اطمینان در سفرهای دریایی کلوپهایی تاسیس شدهاند که به کلوپهای P&I (پی اند آی) معروف میباشند که در سطح جهان دارای فعالیت بسیار گسترده ای بوده و خساراتی را که ناشی از مسئولیت مالکان میباشد را پوشش میدهند.
کلیه تولیدکنندگان و مالکان کشتی ها در قبال سلامت کارکنان و وسایل آنها و محمولات مورد حمل به این بیمه نامه نیاز دارند.
این بیمه نامه کلیه خطرات و مسئولیت های احتمالی مورد بیمه را در برابر اشخاص ثالث در دریا (کلیه اجسام ثابت و متحرک در دریا) را تا سقف مورد تعهد در بیمه نامه تحت پوشش بیمه قرار می دهد. علاوه بر این کلیه مسئولیت بیمه گزار (مالک شناور) را در برابر کارکنان، خدمه و مسافرین شناور را در طول عملیات دریایی و در مقابل حوادث و مسئولیت های ناشی از فوت، نقص عضو و هزینه های پزشکی را جبران می نماید.
در پوشش بیمه ای مسئولیت کارفرما در برابر کارکنان، خدمه و مسافرین شناور، فرانشیز لحاظ نگردیده، خسارت پرداختی بدون نیاز به رأی دادگاه و صرفاً با تأیید پزشک معتمد بیمه گر تا سقف مورد تعهد پرداخت می گردد.
شرایط عمومی یا متن بیمه نامه در واقع مفاد قرارداد فیمابین بیمه گر و بیمه گزار بوده که به امضای بیمه گر رسیده و تحویل بیمه گزار می گردد. کلیه جزئیات بیمه نامه به مانند پوششها، استثنائات، وظایف و تعهدات بیمه گر و بیمه گزار، مهلت اعلام خسارت، مرجع حل اختلاف و سایر موارد در آن درج گردیده است. شرایط عمومی بسته به نوع بیمه نامه صادره می تواند یک یا چندین صفحه باشد و همچنین شرایط عمومی در هرنوع بیمه نامه ثابت می باشد.
این بیمه نامه تابع شرایط عمومی قوانین و مقررات بیمه ای مصوب بیمه مرکزی، قانون بیمه مصوب سال1316 و سایر قوانین و مقررات عمومی بیمه است.
علاوه بر این بیمه نامه یاد شده تابع شرایط خصوصی حاکم بر بیمه نامه صادره و تحت مجموعه شرایط کلوز 344 انستیتو بیمه گران لندن بوده و به عنوان کلوز استاندارد بین المللی در تمام نقاط دنیا مورد استفاده قرار می گیرد.