جدول فواصل بین بنادر مهم خلیج فارس
مایل دریایی ( میل دریایی ) :
واژه انگلیسی : nautical mile
یک واحد اندازه گیری طول است که اندازه تقریبی آن یک درجه جغرافیایی است. مایل در سیستم استاندارد بین الملل واحدها قرار ندارند و بیشتر در دریانوردی و هوانوردی استفاده می شود.
این واحد در حقوق بین الملل و معاهدات مربوط به حقوق دریاها بویژه برای آبهای سرزمینی نیز مورد استفاده است.
مایل دریایی امروزه معادل ۱۸۵۲ مترتعریف می شود .و گره دریایی که یک واحد سرعت در دریانودی است و معادل یک مایل دریایی بر ساعت است.
گره :
واحدی است برای سنجش سرعت در دریا مورد استفاده قرار می گیرد که به آن گره دریایی نیز می گویند.
علامت مخفف آن در مکاتبات kn یا kt می باشد. گره با اینکه جزء سیستم استاندارد بین المللی واحدها نیست ، از نظر این سیستم شناخته شده است.
گره معمولاَ در ناوبری کاربرد دارد.
طبق تعریف یک گرهٔ بینالمللی برابر است با سرعت یک مایل دریایی بر ساعت برابر ۱.۸۵۲ کیلومتر بر ساعت.
این تعریف از نیمهٔ دوم قرن بیستم به تدریج در کشورهای مختلف پذیرفته شد. قبل ار آن در کشورهای مختلف طبق تعریف مایل دریایی در سیستمهای اندازهگیری معمول در آن کشورها تعریف میشد و درنتیجه در سراسر دنیا یکسان نبود. گره دریایی در قدیم گاهی به غلط به معنی مایل دریایی به کار میرفت.
سرعت وسیلهٔ نقلیه نسبت به سیالی که در آن قرار دارد (و نه زمین) معمولاً بر حسب گره سنجیده میشود.
واحد اندازه گیری مسافت را بر دریا گره مینامند که خود معادل ۱۸۵۲ متر است و به استعاره در غرب” Node ” نامگذاری نموده اند که در ترجمه به معنای گره میباشد.
بر اساس لغتنامه دهخدا، گره نامی پارسی است و ریشه در پارسی باستان دارد و از بعدی نیز واحد اندازه گیری و ربع چارک است اما در این نامه که مختص به گره دریایی است گویند که دریانوردان ایران باستان به نخستین بار این واحد را کشف نمودند.
آنان ریسمانی را به داخل آب رها مینمودند که به فاصله هر ۶متر بر روی آن گرهای موجود بود و به زیر اب رها می کردند، در زمانی که کشتی ساکن بود گرهها نا پیدا بودند و هر چه بر سرعت کشتی اضافه میگشت و سرعتش فزونی میگرفت گرهها روی ریسمان یک یه یک بیرون میآمدند و دریانوردان با شمارش گرههای بر روی ریسمان سرعت شناور را تعیین مینمودند و با توجه به سرعت مسافت طی شده و باقی مانده را محاسبه میکردند.
اما ساموئل الیوت موریسون تاریخ نگار آمریکایی اعتقاد دارد که گره دریایی تقریبا یکصد سال بعد از کریستف کلمب اختراع شده و همانند آن ریسمان بود با این تفاوت که فاصله گرهها از یکدیگر به ۲ متر بود و در میان ایرانیان به ۶ متر و طول ریسمان آنان به ۶۰ متر و گویی از الیاف شاه دانه بافته شده بود.
انان ریسمان را از الیاف شاه دانه میبافتند اما در ایران باستان از کنف و کنخا که هر دو در زمره واژگان پارسی و ریسمانی بافته شده از کنف که خود همان از پوست کتان بود و پیچ در پیچ و به غایت محکم و کنخا از الیاف کنف بر هم تنیده که در غرب نیز آن را ناب مینامند. و اصطلاحاتی را برای آذین نمودن و بستن ، و در آخر برهانی قاطع بر وضع اولین واحد سنجش سرعت دریایی در ، ایران باستان بود.